Let me tell you a story about our forebearers who fought great
battles of their generation.
In Central Luzon, there was a
glorious history of mass movements during the 1970s and 1980s that dismantled
the US military bases, stopped Nuclear Power Plant in Bataan, and caused the
downfall of a dictator.
Days were disquiet through
the 1970s because of Martial Law. The world was then suffering from economic
stagflation. At panahon din ito ng paglakas ng daluyong ng mamamayan para
labanan ang kahirapan at pasismo ng rehimen ni Marcos.
Around 1982, intensifying
imperialist aggression in the Philippines prompted several patriotic
intellectuals and personalities from Angeles City to spearhead various
anti-imperialist discussions and social gatherings. These brave initiatives,
later on, yielded to the formation of Concerned Citizens of Pampanga (CCP)
having Atty. Jose “Tata Sensing” Suarez as the Chairman.
Mula dito, mabilis na naitayo
ang iba’t ibang chapters ng CCP sa rehiyon. Kabahagi lalo na ang mga batayang
sektor. This was also the time where big names from the middle class and
prominent families became deeply rooted and engaged in societal issues.
When Ninoy Aquino was
assassinated in 1983, umalingawngaw sa kalsada sa buong bansa ang panawagang
“Justice for Aquino! Justice for All!” (kilala din ito bilang JaJa). And the
people from Central Luzon heeded to this campaign and staged the first-ever
regional mobilization that year attended by 5,000-strong individuals.
In 1984, an upsurge in
protests was still happening around the region. So to consolidate and
strengthen the people's dissent against imperialism and Marcos fascism, Fr.
Tito Paez and Gil Lim initiated the establishment of Damdamin ng Bayang
Nagkakaisa (DAMBANA). Naging epektibo at malakas na instrumento ito ng mga
mamamayan para labanan ang presensya ng US military bases at ang tangkang
pagbubukas ng Nuclear Power Plant sa Bataan.
Malawak ang mamamayang
lumalahok sa mga pakikibaka ito. Kaya naman, naging batayan ito para itayo ang
Bagong Alyansang Makabayan - Gitnang Luson noong July 20, 1985 kung saan
ginanap ang unang kongreso nito sa Angeles City. The alliance was formed by various
mass organizations such as Alyansa ng mga Magbubukid sa Gitnang Luson (AMGL -
KMP), Workers' Alliance in Region III (WAR 3) - KMU, League of Filipino Students (LFS), and Alliance of Concerned Teachers (ACT).
Maraming prominenteng
indibidwal din ang sumali, nakiisa, at sumuporta sa anti-imperyalistang
kampanya ng BAYAN - GL. Ang ilan sa mga personalidad na ito ay sina Noli Santos
ng Nueva Ecija na dating Mayor ng Talavera, Cong. Jose Feliciano ng Tarlac,
Erning Mendoza ng Bulacan, at Fiscal Tombo ng Sta. Rosa Nueva Ecija.
Sa pagsiklab ng EDSA People
Power noong February 25, 1986, mas lalong tumaas ang diwang mapanlaban at
pagkakaisa ng mga mamamayan sa rehiyon. BAYAN - GL led the mobilization of
5,000 individuals from its member organizations to call for the ouster of
Marcos. The people triumphed and the Marcos regime finally collapsed.
Ngunit sa pagpapalit ng
bagong presidente ng bansa, malinaw sa BAYAN na mukha lamang ang mapapalitan at
hindi ang buong sistema ng gobyernong tanging nagsisilbi lang sa mga
naghaharing uri at imperyalistang dayuhan.
Pagpatak ng unang buwan ng
1987, sa ika-22 ng Enero, humugos ang BAYAN sa DAR tungong Mendiola sa mismong
pag-upo ni Cory Aquino sa pwesto bilang Presidente. Dito naganap ang malagim na
Mendiola Massacre kung saan sa 13 magsasaka ang walang awang pinaslang, 4 dito
ay mga magsasaka mula sa Gitnang Luson.
Sa kasunod na buwan, ika-10
ng Pebrero, naganap naman ang Lupao Massacre sa Nueva Ecija kung saan 17
indibidwal sa Brgy. Namulandayan ang kalunos-lunos na pinatay ng mga militar.
This killing spree under Aquino's watch was strongly condemned by BAYAN - GL.
Ngunit kalaunan, mas lalo lang din tumindi ang pasistang atake sa mga mamamayan
sa paglulunsad ni Aquino ng kontra-insurhensyang programa nitong Oplan
Lambat-Bitag.
In 1988, Central Luzon
Alliance for a Sovereign Philippines (CLASP) was formed to reverberate the call
to dismantle the US military bases in the Philippines. Nabuo ang malawak na
pagkakaisa sa iba’t ibang mga sektor at naglunsad ng mga talakayan-pagtitipon
sa ilalim ng CLASP. Lumalakas ang anti-imperyalistang pakikibaka.
When Mt. Pinatubo erupted in
1991, the people immediately responded to the crisis. An institution named
CONCERN and Central Luzon Disaster Response Network (CLDRN) was established in
the region to help the victims of calamities and disaster. Also, UGNAYAN was
created as the organization of Mt. Pinatubo victims. These formations and
institution join their efforts to extend help and taught the masses to
collectively assert their rights. Dahil dito, napagtagumpayan ng mga mamamayan ang
pagkakaroon ng pabahay at kabuhayan matapos ang sakuna.
On the same year of the
disaster, massive protests were continuously staged in front of Clark Freeport
Zone. At sa taon ding ito, nangyari ang makasaysayang pagpapalayas ng base
militar sa Pilipinas kung saan 12 mambabatas o mas kilala bilang “Majic 12” ang
pumirma para sa bases rejection.
Ngayon, kumakaharap ulit ang
mga mamamayan sa ligalig: may krisis pangkalusugan dulot ng COVID-19 at
nakaamba ang global recession bilang epekto ng pananalasa ng virus.
Tandaan natin na magpapatuloy
ang paglaban ng mga mamamayan hangga't nariyan ang mga batayang problemang
umiiral: landlessness, inhumane working conditions, neglect of basic social
services, etc. Patuloy na makikibaka laban sa imperyalismo ang mga mamamayan
dahil hindi naman nawala ang kontrol nito sa pulitika, ekonomya, at kultura ng
bansa.
At ngayon, sa henerasyon ito,
lumahok tayo sa paglikha ng kasaysayan sa ating panahon. Sikapin natin #magtagumpay -
para sa mas maayos na mundong may panlipunang hustisya.
Larawan mula kay: Elle Arvie
at Alexander Sangalang Cauguiran.
(Ang naratibo ay mula sa sumada sa kasaysayan ng BAYAN - GL,
kung may mali man o dagdag, pls feel free to comment or PM me! <3)